روابط بینامتنی رمان «کیخسرو» با داستان «پادشاهی کیخسرو» در شاهنامه

Authors

عبدالله حسن زاده میرعلی

مجتبی دماوندی

فاطمه زمانی

abstract

بازآفرینی اسطوره یکی از رهیافت­های شاخص در ادبیات پسامدرن است. این ویژگی­ امکان بررسی روابط بینامتنی آثار پست­مدرن با متن­های اسطوره­ای را فراهم می­آورد. شاهنامه به عنوان متنی اسطوره­ای، زیرمتن یا پیش­متن بسیاری از رمان­های مدرن و پست­مدرن قرار گرفته­است. یکی از این متون رمان «کیخسرو» اثر آرش حجازی است که در آن داستان جنگ بزرگ کیخسرو در شاهنامه، بازآفرینی و بازخوانی شده­است. این جستار، بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر نظریه­های بینامتنیت، به­ویژه منطق گفتگویی، به تحلیل ارجاعات بینامتنی رمان «کیخسرو» با داستان پادشاهی کیخسرو در شاهنامه پرداخته­است. رمان کیخسرو  با شکست کلان روایت و تک­صدایی اسطوره، پیوند همیشگی انسان با مفاهیمی همچون مرگ و زندگی، جنگ و تقدیر و سرنوشت را نشان می­دهد. همچنین، تحلیل ماتریس و هیپوگرام­های رمان از طریق خوانش نشانه­ای، بر تلفیق مآخذ و منابع اسطوره­ای مختلف در داستان کیخسرو دلالت می­کند و بر نوع خوانش، درک و دریافتِ خواننده از داستان کیخسرو در شاهنامه نیز تأثیر می­نهد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

کیخسرو و بهرام (خوانش بینامتنی شاهنامه و هفت پیکر از منظر شخصیت پردازی اسطوره‌گونه کیخسرو و بهرام گور)

شاهنامه به عنوان الگوی سرآمد حماسه‌های ایرانی، منشأ خلق آثار متعدد حماسی پس از خود شده است. در این پژوهش با خوانشی بینامتنی، اثرگذاری شاهنامه بر هفت‌پیکر نظامی در خلق شخصیت اسطوره‌گونۀ بهرام گور بررسی شده است. پژوهش حاضر در پی یافتن مواردی از داستان و شخصیت اسطوره‌ای کیخسرو در شاهنامه است که الهام‌بخش شخصیت‌‌پردازی نظامی در پردازش شخصیت بهرام گور بوده است؛ بد...

full text

خوانشی پدیدارشناسانه از داستان کیخسرو

جست‌وجوی جاودانگی یکی از مهمترین درون‌مایه‌های متن‌های اسطوره‌ای است. قهرمان اسطورهبه دنبال دستیابی به جاودانگی است و برای رسیدن به این هدف، هستی خود را قربانی می‌کندوازخواسته‌هاینفسانیخودمی‌گذردو این درستمانندکاری استکهکیخسرودرشاهنامهانجاممی‌دهد. این مقاله برآن است که با روش توصیفی–تحلیلیبر پایه نظریه تقلیل پدیدارشناسانه ادموند هوسِرل، به بازخوانی مسأله بازگشت به اصل در داستان کیخسرو بپردازد. ه...

full text

ریخت شناسی داستان کیخسرو در شاهنامه فردوسی

در دوره معاصر نقد ادبی در کانون توجه قرار گرفته است. یکی از رویکردهای نقد ادبی ریخت شناسی است که محقق پس از کشف و معرفی کوچکترین واحدهای ساختاری روابط متقابل میان این واحدها و چگونگی ترتیب ان ها را بررسی می کند. تجزیه و تحلیل ساختاری روشی تجربی و بر مبنای ازمون ارائه می دهد که می توان صحت و سقم ان را بررسی کرد.در این پژوهش داستان کیخسرو بر اساس نظریه پراپ بررسی شده است. این داستان ساختاری مشا...

15 صفحه اول

روابط بینامتنی رمان «فریدون سه پسر داشت» با داستان «فریدون» در شاهنامه

نقد بینامتنی به تحلیل و بررسی روابط متون می‌پردازد و با توجه به ویژگی‌های رمان‌های پست مدرن، تحلیل بینامتنی این متون ضروری به نظر می‌رسد. جریان سیال ذهن، بازگشت به گذشته و به نقد کشیدن آن، حضور شخصیت‌های تاریخی، بینامتنیت، درگیر شدن خواننده با متن، تأکید بر بی‌نهایت بودن معنا و عدم قطعیت از ویژگی‌های رمان‌های پست-مدرن است. عباس معروفی از جمله نویسندگانی است که در مجموعه‌ی آثارش مانند پیکر فرهاد...

full text

روابط بینامتنی داستان حضرت موسی با رمان "طارق من السماء"

در این نوشتار سعی شده است تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی در قالب نظریه نقدی "بینامتنیت" ضمن تبیین و تفسیر روابط بینامتنی رمان‌های ثروت اباظه با  قرآن کریم به‌ویژه داستان حضرت موسی(ع)، میزان تأثیر این داستان در رمان «طارق من السماء» مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. نتایج نشان می‌دهد که نویسنده از بینامتنی پنهان و آشکار استفاده نموده است و رمان خود را به ذکر داستان‌های قرآنی ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

جلد ۷، شماره ۲۳، صفحات ۶۱-۸۷

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023